بررسی تنوع مورفولوژیکی و ژنتیکی (در ژن سیتوکروم b) جمعیت­های مختلف ماهی بلیزم barbus lacerta heckel, 1843 (کپورماهیان) در شماری از حوضه­های آبریز ایران (حوضه های خزر، ارومیه و دجله).

باربوس ماهیان بزرگترین گروه (از لحاظ تعداد گونه) در میان ماهیان ایران بوده و بیشترین گونه­ها را در بین دیگر جنس­های ماهیان ایران دارا می­باشد. یکی از گونه های باربوس ماهیان که پراکنش وسیعی را در ایران و نیز حوضه­های کشورهای غربی ایران از خود نشان می­دهد، گونه barbus lacerta heckel, 1843 (زرده­پر کورا) می باشد. اما متاسفانه وضعیت تاکسونومیکی جمعیت­های مختلف این گونه نیز مانند گونه­های دیگر باربوس ماهیان بخوبی مشخص نشده است و تاکنون محققین مختلف دیدگاهها و نظرات مختلفی (و گاها متناقض) درباره جمعیت­های این گونه در حوضه­های مختلف ارائه داده­اند. بنابراین این پروژه به منظور بررسی و مطالعه گوناگونی در صفات مورفولوژیکی و مولکولی جمعیت­های مختلف ماهی (barbus lacerta) در شماری از حوضه­های آبریز ایران (حوضه­های جنوبی دریای خزر، ارومیه و دجله)­، برای شناخت بهتر وضعیت تاکسونومیکی جمعیت­های مختلف این گونه پیشنهاد گردید. در پژوهش حاضر آنالیز تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد که جمعیت­های مختلف گونه b. lacerta بر مبنای حوضه­های مختلف در برخی از ویژگی­های ریخت­سنجی و ریخت­سنجی نسبی با هم اختلاف معنی­داری دارند (anova, p<0.05). همچنین آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که جمعیت­های مختلف در ویژگی­های شمارشی از جمله، شعاع های باله سینه ای، شعاع های باله شکمی، فلس­های خط جانبی و تعداد پالاینده­های آبششی با هم اختلاف معنی­داری دارند. بر پایه آنالیز خوشه­ای ((cluster analysis حاصل از ویژگی­های مورفولوژیکی و نیز بر اساس دندروگرام حاصل از مطالعه مولکولی، جمعیت­های مختلف مربوط به b. lacerta در ایران شامل یک کمپلکس گونه­ای است که حداقل در سه گونه مستقل قرار می­گیرند. در خوشه مربوط به جمعیت­های خزر که گوناگونی­هایی نیز در آنها دیده می­شود ممکن است barbus cyri نامی جدید برای ماهیان این حوضه باشد. خوشه دوم مربوط به جمعیت­های حوضه ارومیه می باشد که ممکن است گونه­ای مستقل باشد که در این پژوهش به عنوان barbus sp. معرفی می­گردد. خوشه سوم مربوط به جمعیت­های حوضه دجله می باشد که در آن نیز گوناگونی هایی مشاهده می گردد وممکن است وضیعت آن از زیرگونه به گونه مستقل barbus lacerta ارتقاء یابد. بنابراین جنس باربوس به عنوان یک جنس معتبر برای اعضای این گروه می­باشد